Eitt best geymda leyndarmál íslensku "loftslagsfræðinganna" er að finna í kortasögu Vestfjarða. Um miðja 19. öld voru jöklar á Vestfjörðum í hámarki og á kortum er fjalllendið Gláma kölluð Glámujökull og Drangajökull náði að Steingrímsfjarðarheiði. Á korti frá 1934 er Glámujökull horfinn og Drangajökull nánast í núverandi stærð.  Magn jökla minnkaði 8x.

Rannsóknir hafa reyndar sýnt að þessi gömlu jöklar voru mun þynnri en mundi skilgreinast sem jökull í dag. Það breytir þó ekki því að kortasaga Íslands sýnir að það er yfir allan vafa hafið að veruleg hlýnun áttu sér stað. Öll þessi hlýnun var náttúruleg, því CO2 útblástur manna var varla byrjaður á þessum tíma.

English translation:

Stóra lexían úr Grindavíkurgosunum er að varnargarðar virka.  En varnargarðar rísa ekki að sjálfu sér og mikilvægt er að byrjað verði strax að verja næsta hættusvæði: Hafnarfjörð og hluta Garðabæjar.

Nýlega bloggaði ég um jarðskjálfta á Reykjanesi frá 2020. Athygli minni var beint að því að hvernig virknin virðist vera að færast í Reykjestá og Krýsuvíkurkerfið sem eru eldstöðvar aðliggjandi núverandi eldsumbrotasvæði.  Mögulega hafa spennur aukist á þessum svæðum samhliða því og losnað hefur um spennur í Sundhnúka- og Fagradalsfjallskerfunum.  Þessi þróun er í takti við það sem alltaf hefur gerst á fyrri umbrotstímum á Reykjanesi:  Virknin byrjar í einu kerfinu og færist svo yfir í aðliggjandi kerfi..  

Mynd 1.  Þróun skálftaorku frá 2020-2025

Krýsuvíkurkerfið

Veruleg jarðskjálftavirkni hefur verið á Krísuvíkursvæðinu síðan 2020.  Krísuvík er það svæði þar sem mest orka hefur losnað í skjálftum á Reykjanesi frá 2020, án þess að það hafi gosið. Er kvikusöfnun að eiga sér stað þar? Í síðasta gosi rifnaði Sundhnúkagígasprungan það duglega að óvíst er að hún muni ná mikið norðar en hún gerir í dag. Þessi landreks-færsla mun því líklega færast í Krýsuvíkurkerfið áður en langt um líður.

Þegar Krýsuvíkurkerfið verður virkt, mun gjósa suður af Hafnarfirði.  Tvö svæði eru þar áberandi á þessu svæði þar sem hraun hefur farið yfir svæði þar sem í dag er komin byggð..  Í síðustu tveimur eldgosatímabilum kom dugleg gusa af hrauni sem rann að Straumsvík yfir Helluhverfið, nýja iðnaðarhverfið sunnan við Reykjanesbraut. Telja verður mjög líklegt að slíkt gos komi aftur meðan núverandi virka tímabil gengur yfir.

Annað hættusvæði er við Búrfellið.  En þaðan rann hraun sem fór yfir allan norðurhluta Hafnarfjarðar og hluta Garðabæjar og náði til sjávar bæði í Hafnarfirði og í Skerjafirði. Þessi viðburður er ekki eins líklegur þar sem síðast gaus í Búrfelli ca. 5300 f.Kr.

Mynd 2.  Jarðfræðikort af Reykjanesi með eldgosum síðustu 3500 ár.  Skjálftasvæði í Krýsuvíkurkerfinu frá 2020-2025 er teiknað yfir.

Mynd 3.  Hraunsvæði í Hafnarfirði og Garðabæ síðustu 7000 ár og hvar reisa mætti varnargarða til að verja byggð.  

Byrja verður á varnargörðunum strax

Gríðarleg verðmæti munu tapast ef þessi hverfi í Hafnarfirði og Garðabæ færu undir hraun.  Mikilvægt er því að byrja strax að undirbúa varnir fyrir þessi svæði.  Að mörgu leyti hentar landslagið gerð slíkra varnargarða, en það er þó að mörgu að huga. Hvar er best að staðsetja þá? Hversu mikið land ætlum við að verja og hvað þurfa varnargarðarnir að vera háir? Miðað við umfang þeirra hrauna sem runnið hafa  um Hafnarfjörð og Garðabæ, þar sem hraunið er jafnvel að ferðast 7-8 km til sjávar, má ætla að það þyrfti mög öfluga varnargarða, jafnvel öflugri en þá sem nú eru við Svartsengi.  

Enginn veit hve langan tíma við höfum til að reisa þessar varnir.  Gos gæti hafist innan mánaðar, en eins gæti þurft að bíða áratug.  Það eina sem við vitum er að það er farið að styttast í gosið.  Gos á þessum stað eru líklega óumflýjanleg. Við höfum því engu  að tapa á því að reisa varnargarðana, því það mun alltaf koma að því að þeir þjóni tilgangi sínum og eru þannig fjárfesting til framtíðar.  Mikilvægt er samt að byrja á þessa framkvæmd strax, áður en það er orðið um seinann.

ENGLISH TRANSLATION:

Þegar þú ert búinn að koma þér í holu.  Hættu að grafa.  Það er löngu orðið tímabært að íslensk heilbrigðisyfirvöld fari að fylgja þessu mottói og byrji að vara almenning við aðsteðjandi hættu í stað þess að halda áfram að gaslýsa almenning.

Í tilefni kynningar baráttukonurnar Naomi Wolf ár niðurstöðu rýni 3250 sérfræðinga á Pfizer skjölunum og kynningu hennar á bókinni í gamla bíó nú 15. apríl (sjá hér) langar mig að rifja upp þessar tæplega ársgömlu grein þar sem sá skaði sem bólusetningin hefur þegar valdið íslendingum var metin út frá gögnum Hagstofunnar. Það sem skelfir mann mest er hversu illa þetta lítur út og að það fer versnandi.  

Stóra spurningin sem maður veltir fyrir sér er hversu lengi ætli íslensk heilbrigðisyfirvöld haldi út að reyna að þagga niður aðsteðjandi hættu. Nú með tilkomu Kennedys í æðstu stöðu heilbrigðismála er þetta allt að fara að breytast.  Mörg ríki bandaríkjanna eru að fara í stór kærumál gegn lyfjafyrirtækjunum, og margar fyrirmyndir íslenskra yfirvalda gætu endað í fangelsi áður en langt um líður.  Búið er að stöðva bólusetningarnar víða, og brátt verður ekki aftur snúið, vatnaskil er að að verða og allt er að koma upp á yfirborðið.  

Ráðstefnan í Gamla bíói er byrjunin.  Hvað vissu bóluefnafyrirtækin áður en allir voru sprautaðir.  Margt sem þar kemur fram í þeirra eigin mælingum er vægast sagt óhugnarleg og skandall að saklausum almenningi hafi verið gefið þetta eitur.

Hér er greinin úr mogganum sem birtist 12. júlí 2024.

===================================

Glæpur aldarinnar: Hamfarirnar

Hversu margir þurfa að falla frá áður en þjóðin áttar sig á að eitthvað er að?

Þessi grein er framhald af samnefndum Morgunblaðsgreinum, „glæpur aldarinnar“, um kófið. Nú verður fjallað um afleiðingarnar.

Ef læra hefði átt eina lexíu af hruninu væri það að vandamál hverfa ekki af sjálfu sér. Raunveruleikinn er óumflýjanlegur og fólk þarf að vera vakandi þegar aðvörunarbjöllur fara að klingja. Þegar veruleikinn er kominn í mótsögn við málatilbúnað yfirvalda þurfa allir að spyrja gagnrýninna spurninga.

Dánir

Hagstofan hefur nú frestað birtingu á dánartölfræði 2023 fram á haustið. Frestunin er bagaleg því aldrei hefur verið jafn áríðandi að nýjar upplýsingar séu aðgengilegar. Síðasta gagnabirting sem náði yfir fyrstu 36 vikur 2023 eru því bestu aðgengilegu gögn. Þessi gögn eru þó í stórkostlegri mótsögn við meintan glæstan árangur yfirvalda í kófinu.

Mynd 1: Breyting andláta mismunandi aldurshópa miðað við 2017-2019, hlutfallsleg og (fjöldi). Gögn um andvana fædda nær bara til 2022.

Árið 2020 fjölgaði sjálfsskaða- og lyfjamisnotkunarandlátum umtalsvert sem skýrir mikla aukningu í umframdauðsföllum yngri hópa fyrsta haftaár kófsins.

Árið 2021 þegar covid-bólusetningarátak óléttra kvenna hófst fjölgaði andvana fæðingum og ungbarnadauða um 117% (18 börn umfram meðaltal 2017-19) og ári síðar fækkaði fæðingum um 488 frá fyrra ári og hefur síðan farið lækkandi. Í yfirstandandi kærumáli Kansas-ríkis gegn Pfizer vegna sprautanna var bent á að strax í febrúar 2021 vissi Pfizer að meirihluti þeirra 458 óléttu kvenna í bólusetningarhópi klínísku tilraunarinnar hafði tilkynnt aukaverkanir og 10% misst fóstur.1] Stuttu síðar sýndu dýraprófanir Pfizer að tíðni fósturmissa músa tvöfaldaðist við bólusetningu. Af þessu hefðu margar konur án efa viljað vita áður en þær þáðu eitrið.

Árið 2022 varð 19% fjölgun andláta umfram það sem var fyrir covid (2017-2019), aðallega eldra (nýbólusett) fólk.

Fyrstu 36 vikur 2023 urðu 12% fleiri andlát en 2017-2019, þar af jukust andlát yngra fólks um 42% eða sem myndi samsvara 78 viðbótarandlátum á ári hjá yngri en 55 ára. Þegar umframandlátin eru umreiknuð í töpuð lífár (Lost Life Years = LLY) kemur enn verri mynd í ljós og 2023 verður líklega verra en hamfaraárið 2022.

Mynd 2: Heildartala látinna og töpuð lífár m.v. GBD 2010 lífárstöflu. Heimild: Hagstofan.

Í gögnum Eurostat sést að þróunin heldur áfram því 2024 fer hörmulega af stað.

Hverjar ætli líkurnar séu á að tvö verstu hamfaraár Íslands í seinni tíð verði fyrir tilviljun hvert á eftir öðru? Hvað ef árin verða þrjú eða fleiri? Hversu mörg hamfaraár þarf til að vekja íslenska þjóð?

Hrunið

Á vinnumarkaðnum eru veikindafjarvistir komnar í hæstu hæðir, útborganir veikindadagpeninga hafa tvöfaldast og spítalainnlögnum fjölgað. Varað var við þessari ónæmisbælingu en bóluefnin voru samt undanþegin rannsóknum. Önnur afleiðing sést í aukningu sem nú er farin að sjást á tíðni flestra tegunda krabbameins.

Faraldur blóðrásarsjúkdóma er líka skollinn á. 80% aukning varð á heilablóðfalli, tíðni hjartaáfalla og blóðtappa er rokin upp og margir hafa þjáðst af orkuleysi í kjölfar bólusetninga (long vax = long covid). Rannsóknir sýna að hjartasjúklingar tvöfalda áhættu á hjartaáfalli og að 3% líkur eru á að fá hjartavöðvabólgu eftir bólusetningu.

Ýmsir tauga- og sjálfsofnæmissjúkdómar eru orðnir tíðari og vísbendingar eru um að covid-bóluefnin geti valdið prion-sjúkdómi. Sjúkdómurinn hefur margra ára meðgöngu en þegar einkenni koma fram á sjúklingurinn stutt ólifað. Þetta hljómar ótrúlega, en þá gleymist að covid var búið til á tilraunastofu. Vísindamenn sem voru að greina ónáttúrulega genaröð vírusins fundu prion-svæði í gaddaprótíninu sem bóluefnin láta líkamann framleiða.

Gróft mat höfundar er að um 20% bólusettra hafi fengið einhver slík eftirköst.

Afneitunin

Fyrir þremur árum var stjórnmálaflokkurinn Ábyrg framtíð stofnaður til að vara við hættunni og láta gera raunverulega rannsókn á skaða covid-bóluefnanna. Við óttuðumst að meðvirkni yfirvalda og allra stjórnmálaflokka leiddi til afneitunar á skaðanum og að allar rannsóknir yrðu hvítþvottur. Því miður raungerðist þetta og heilbrigðisyfirvöld eru það samdauna afneituninni að þau eru farin að trúa eigin blekkingum. En vandamál hverfa ekki við að stinga hausnum í sandinn og fyrir vikið er heilbrigðiskerfið algjörlega ófært um að takast á núverandi áskoranir. Bóluefnaskaðaðir sjúklingar eru því í dag á vergangi milli „sérfræðinga“ og sumir fá ekki greiningu fyrr en um seinan. Þekkt meðferðarúrræði eins og Ivermectin eru seld á 200-földu verði og aðgengi að sérfræðingum í meðhöndlun bóluefnaskaða og long covid er ekkert. Þótt 6.197 aukaverkanatilkynningar hafi verið komnar fram 2022 hefur enn aðeins einn einstaklingur fengið greiddar bætur vegna bóluefnaskaða. Fyrir vikið hafa bóluefnaskaðaðir þurft að stofna samtök til að leita réttar síns gegn kerfi sem er enn er í afneitun til að forðast ábyrgð.

Er ekki kominn tími til að þessu linni og öll lækning verði leyfð svo fleiri geti hreinsað út eitrið? Til að svo verði þarf íslensk þjóð að fara að vakna.

Höfundur er stofnandi Ábyrgrar framtíðar.

Hafið þið einhvern tíman velt fyrir ykkur hvernig það væri að lifa í “Matrix”-heimi, þar sem allt sem ykkur er sagt er lygi og þeir fáu sem sögðu sannleikann væru cancelaðir til að halda ykkur sofandi.

Þessi lygaheimur er flestum Íslendingum nær en margan órar fyrir, því á covidtímanum var öllum boðið í Matrixinn. Fáir komust þó í rauðu pilluna, því hvert sem litið var var einhver að bjóða þeim bláu pilluna. Á hverjum degi, mörgum sinnum á dag, á hverjum almannavarnafundi, í hverjum fjölmiðli, útvarpi, sjónvarpi, netmiðli og jafnvel í vinnunni og í fjölskylduboðum.  “Ég hlýði Víði” varð mottóið sem allir urðu að lifa eftir. Hápunktur áróðursins var þegar byrja átti að dreifa eitursprautunum.   

Á þeim tíma leiddi ég coviðspyrnuna, hóp fáu sem höfðu tekið rauðu pilluna og gerði allt í mínu valdi til að vara Íslendinga við hættunni. Við mótmæltum um hverja helgi á Austurvelli og reyndi að komast í alla miðla sem vildu taka við mér. Í nóvember-desember 2020 fór ég í nokkur slík viðtöl. Öll eru þau súrrealísk í dag vegna lyga viðmælendanna sem þó oft vissu ekki betur.

Fyrst mætti ég lækni í kappræðum á Harmageddon sem talaði fyrir skaðleysi bóluefnanna og að Bóluefnaframleiðendur bæru ábyrgð.  

Næst tókst mér með herkjum að komast að í “Í bítið” í fyrsta sinn í kófinu. Eitthvað urðu þeir þó smeykir og stuttu fyrir viðtalið breyttu þeir formatinu í kappræður við Björn Inga - æðstaprest “Ég hlýði Víði” dygðarsinnanna.  “Hættulegar” skoðanir mínar máttu ekki koma fram nema einhver sem gæti gripið inn í og bjagað umræðuna. Birni virðist svo hafa verið boðið í stúdíóið en ég þurfti að sitja heim og taka viðtalið í síma í takmörkuðum hljóðgæðum.  Viðtalinu var síðan vandlega stýrt af þáttastjórnendum og þegar leið á það voru þeir báðir komnir í lið með Birni í andsvörum. Bláu pillurnar sem ég fékk að heyra voru margar: Bóluefnin voru vel rannsökuð, stöðvuðu smit og myndu enda kófið. Ísland stóð sig best í sóttvörnum, lokun landsins þegar smit voru flest í evrópu og rústun ferðaþjónustunnar var mild aðgerð, landið var ekki lokað, … og allt á þessum nótum.  …. Öllu var vel stýrt af þáttastjórnendum þar til þeir leyfðu mér að eiga síðasta orðið.  Það átti að vera 30 sekúntum en endaði í rúmum þrem mínútum.  [mínúta 20:40-23:49].  

Stór feit rauð pilla:

Ég: “Ljósið við endann á göngunum sem Björn er að lofa er bóluefnið.  Þetta er líklega vanþróaðasta bóluefni heimssögunnar. Þetta er RNA tækni sem enginn hefur prófað áður.  Það eru nú að koma fram upplýsingar um að að einn af þeim sem voru í bólefnaprófunum Pfizer, hann dó þremur dögum eftir að hafa fengið sprautuna. Ef við yfirfærum það á Ísland og að bóluefnið muni verða jafnhættulegt fyrir Íslendinga þá mun það þýða að 15 Íslendingar deyja bara af bólusetningunni sjálfri.  Þetta eru ekki Íslendingar sem meðalaldur er 88 ára sem er meðalaldur þeirra sem deyr nú úr covidi heldur yrði þetta ungur Íslendingur.

Gulli [grípur inn í]” Jóhannes var þetta ekki aðilinn sem fékk lyfleysuna?

Ég: “Nei þetta var einn af aðilunum sem fékk lyfið og hann dó þremur dögum eftir það”  

Það eru nú að koma fram alls konar upplýsingar um bóluefnið í Bretlandi og það var einn aðili [Yeadon] sem fór að vara við hvað þetta væri hættulegt og hann spáði þrennu.  Hann spáði því að það myndu koma einhver ónæmisviðbrögð út af PEG - Þetta var eitthvað sem Pfizer varaði ekkert við og það gerðist um leið og …

Heimir [grípur fram í]: … og bara að lokum við heyrðum í Þórólfi hér í morgun og Þórólfur sagði að allir okkar helstu sérfræðingar voru að fara yfir gögnin um þetta bóluefni og það væri ekkert í þeim sem bentu til þess að þetta væri hættulegt. Ég sá líka viðtal á BBC við sérfræðing frá læknaháskóla í New York ríki sem sagði að þetta væri nú sennilega eitt.. Eða það bóluefni sem mest hefði verið skoðað af þeim öllum hingað til og það væri nú ekkert sem benti til þess að það væri hættulegt. Þ.a. menn eru greinilega þá greinilega ekkert á eitt sáttir með þetta. Það eru skiptar skoðanir á þessu. 

Ég:  Ekki tímaleysið. Málið er að það verður að bíða einhvern tíma til að fá niðurstöðu úr þessu… 

Heimir:   … langtímaverkanir kannski.

Ég:  Langtímaverkanir og ekki bara það heldur planið, þetta var þétt svo saman bóluefnarannsóknirnar að menn voru ekki endilega að gera réttu prófanirnar. Menn vissu ekki alveg hvað mælingar áttu að gera í næstu skrefum þ.a. Óvissan er allt önnur.

… og bara ég verð að koma þessu að þetta er svo mikilvægt:

Það vera þessi aðili, [sem er] fyrrverandi yfirmaður [hjá] Pfizer [Yeadon].  Hann varaði við fjórum aukaverkunum: Fyrsta er komin fram núna, það var þetta sem gerðist í Bretlandi [óðaofnæmi vegna PEG]. Hann varaði líka við þessum langtimaverkunum. Hann varaði líka við því að að það væri ekki búið að rannsaka áhrif Pfizer bóluefnisins á frjósemi kvenna og það var undanskilið í prófununum.  … og hann fór fram á það að prófununum [og dreifingu bóluefnisins] yrðu stöðvaðar því sjálfboðaliðarnir voru ekki varaðir við.  … og fjórða sem gæti gerst: Fólk verður að átta sig á hvað þetta er hættulegt. Fjórða aukaverkunin af þessu bóluefni er svokallað ADE [Antibody Dependent Enhancement] og þetta gerir það að verkum að allir sem fá bóluefnið geta einhvern tíman seinna meir orðið meira veikir af covid held en ef þau hefðu ekki fengið það  [bóluefnið]…  [heimir byrjar að grípa fram í en ég held áfram] … þetta er ljósið við endann á göngunum.  

 [Ætlaði svo að klára með að segja að “ljósið sem Björn Ingi sæi við endanum á göngum væri lest sem mundi bruna yfir hann og alla þá sem honum fylgdu en þarna stoppuðu þeir mig alveg af.]

Heimir: [grípur fram í] … en þetta eru nú allt saman hugtök sem við þekkjum ekki sem erum ekki sérmenntaðir þannig að við munum að sjálfsögðu reyna að fá einhvern sérfræðing sem þekkir þessi hugtök til okkar í fyrramálið og fara yfir þessi orð þín.  Og og og hafa allt saman á borðinu í þessum efnum.  [damage control]

Eftirleikurinn

Daginn eftir var yfirlæknir ónæmisdeildar landsspítaland og helsti hvatamaður covid-bólusetningann kallaður til í drottningarviðtal til að gefa hlustendum aftur bláu pilluna.

Ég fékk ekki að koma aftur í Bítið til að svara lækninu eða rökræða við hann, en Harmageddon tóku þó við mér og gáfu mér gott viðtal til að fara yfir málin. Þetta seinna viðtal er ansi magnað fyrir þær sakir að vera hálfgert nostradamusarviðtal því allt sem þar er sagt raungerðist síðar (sjá viðtalið hér).

Hvorki mér né nokkrum sem talaði gegn eitursprautunum fengum aftur að komast í Bítið fyrr en búið var að bólusetja alla þjóðina. Aðeins bláar pillur voru leyfðar í bóluefnaumræðunni eftir það.  Þeir voru ekki einir um það því RÚV talaði aldrei við okkur fyrr en við buðum fram til alþingis.

Það athyglisverðasta við þetta viðtal var hvernig útvarpsþættinum virðist hafa verið ritstýrt til að kæfa alla gagnrýni á yfirvöld.  Þegar hættulegar staðreyndir komu fram þurfti að kalla til sérfræðing til að gefa bláar pillur morguninn eftir. Þetta lýsir líklega tíðarandanum. Allir voru á bláu pillunni og rauðar pillur ógnuð þeirra lífssýn og því mátti enginn vita af þeim.

Pfizer skjölin (stóra rauða pillan)

Næsta þriðjudag mun Naomi Wolf halda erindi um Pfizer skjölin, um 450.000 skýrslur sem Pfizer gerði við þróun bóluefnanna og átti að halda leyndum frá almenningi næstu 75 árin, en var þvingað til að birta.  Umfjöllun um þetta mun verða efni næsta bloggs.  Mæli með við alla að mæta í gamla bíó glukkan 19:00 á þriðjudaginn 15. apríl.  Hægt er að kaupa miða hér.

… en sem sýnishorn af því sem þar kemur fram, má nefna það að á sama tíma og ég var í þessum viðtölum að vara við skaðsemi covidbóluefnanna á frjósemi kvenna, voru vísindamenn Pfizer búnir að uppgötva að bóluefnið ylli slíkum skaða og voru að rannsaka það.  Sönnunargögnin fyrir skaða á konum voru þannig þegar komin fram en samt var ákveðið að halda áfram með sprautuherferðina án þess að upplýsa almenning.

Fyrir liðlegum sjö árum kynnti ég fyrst hugmyndir um göng í Reykjavík sem hefðu getað leyst allan vanda Reykjavíkur. Lóðavandann, húsnæðisvandann, umferðarvandann og dregið úr fátækt. Arðsemin af nýju landi sem yrði aðgengilegt með göngunum er það mikil að göngin hefðu verið ókeypis. 

Ef hlustað hefði verið á þessar hugmyndir þá, hefðu einhver göng þegar verið komin og fasteignaverð byrjað að lækka samhliða hraðri uppbyggingu háhýsabyggð i Viðey og rólegri einbýlishúsahverfum á Kjalarnesi, Geldingarnesi og víðar.  Ódýr húsnæði fyrir alla eins og tíðkaðist fyrir aldamótin yfirð aftur veruleiki og Sundabraut væri óþörf.

Því miður var ekki hægt að snúa vitleysislestinni.  Vegna Borgarlínublætisins hefur bara verið byggt á dýrstu svæðum síðan greinin var skrifuð og ekkert fær stöðvað hina vanhugsuðu Sundabraut og rándýra sæbrautarstokk. Engum skal koma á óvart að sett verði upp gjaldtökuhlið í ártúnsbrekku til að fjármagna þessa sóun vegafés.

…. Hér greinin sem birtist í mogganum 29. mars 2018.

=============================================

Einkarekin Reykjavík

Eftir Jóhannes Loftsson: "Leyfum einkaframtakinu að leysa húsnæðis- og samgönguvandann og byggjum Viðey."

Aðalvandamálið við þéttingu byggðar er plássleysið. Uppbygging verður flókin og dýr og innviðir yfirfyllast. Hið háa fasteignaverð sem þéttingunni fylgir eykur hins vegar tekjur borgarinnar, sem fyrir vikið hefur fjárhagslegan hag af því að nýta einokunaraðstöðu sína til að þvinga óeðlilega þéttingu byggðar.

Í samgöngumálum nýtir síðan ríkið einokunaraðstöðu sína til að rukka ökumenn um þrefalt meira fé en notað er í vegakerfið. Þar af fer megnið í lítið notaðar framkvæmdir á landsbyggðinni, sem borga sig aldrei upp. En meira að segja þó að fólk í borginni væri reiðubúið til að borga fyrir að komast hraðar milli staða, þá fær það það ekki, því það er enginn annar sem má mæta þörfinni.

En hvað er þá til ráða? Það greinilega bráðvantar samkeppni bæði í samgöngum og á húsnæðismarkaði. Lausnina gæti verið að finna í Hvalfirði, þar sem nú er að ljúka áhugaverðri tilraun sem tókst vonum framar. Hvalfjarðargöng voru einkaframkvæmd aðila sem höfðu mikinn hag af bættum samgöngum og fjármögnuðu framkvæmdina á eigin ábyrgð byggt á væntingum um tekjur af vegtollum. Niðurstaðan varð ein hagkvæmasta vegaframkvæmd Íslandssögunnar, sem gjörbreytti öllu Vesturlandi með því að færa það nær Reykjavík.

Í Reykjavík eru á margan hátt mun betri markaðslegar aðstæður fyrir slíkar einkaframkvæmdir því þar getur verðmætaaukning landsins ein sér oft auðveldlega fjármagnað alla framkvæmdina. En til að það skili sér þarf að byggja hverfin hratt. Slíkri hraðri uppbyggingu fylgir áhætta sem óæskilegt er að sveitarfélög taki á sig. Hægt væri að minnka þá áhættu með því að þróunarfélagið tæki sjálft yfir hluta af skuldbindingum borgarinnar, gegn niðurfellingu viðkomandi gjalda.

Uppbygging Viðeyjar er dæmi um verkefni sem gæti reynst afar hagkvæmt að fara í. Opnast mundi á víðáttumikið landsvæði á besta stað og hluti Sundabrautar yrði óþarfur án þess að skattgreiðendur þyrftu að borga krónu.

Viðeyjarbyggð

dag eru á Viðey 170 hektarar af verðlausu landi. Með landtengingu um göng frá Laugarnesi og uppbyggingu sem því fylgir mun þetta land verða gríðarverðmætt. Útgraftarefnið sem kæmi úr göngunum og uppbyggingunni á svæðinu væri síðan hægt að nýta til að stækka flatarmál eyjunnar um 10-20 hektara til viðbótar í grynningum við hana. Hér er um mikið landflæmi að ræða, sem til samanburðar er jafnstórt gömlu Reykjavík innan gömlu Hringbrautar, að Örfirisey og Tjörninni undanskilinni.

Ef þróunarfyrirtæki tæki fimm þúsund krónur á fermetra lands nægði það fyrir slíkum göngum auk vegtengingar yfir grynningar til Gufuness. Þetta er afar lágt verð miðað við gangverð lóða í dag.

Byggðin í Viðey er þar að auki mun nær miðbænum en flest þéttingarhverfi sem nú er verið að byggja. Það tekur t.d. ekki nema um fjórar mínútur að keyra alla leið að Hörpu, og því má segja að hér sé í raun um þéttingu byggðar að ræða. Munurinn er þó sá að Viðey er mjög opið og auðbyggjanlegt landsvæði, með mikla náttúrufegurð og laust við umferðarmengunina og skarkalann sem fylgir öðrum þéttingarsvæðum.

Einn kostur við að einkaaðili fjárfesti háar upphæðir í rándýrri vegtenginu eins og til Viðeyjar er að það setur pressu á hann að koma landinu í verð sem fyrst. Fyrir vikið hentar svæðið vel til að vinna hratt á núverandi húsnæðisvanda í samkeppni við önnur svæði. Annar meiriháttar kostur er síðan að með ódýrri landtengingu í Gufunes verður 1. áfangi Sundabrautar óþarfur, með tuga milljarða sparnaði fyrir skattgreiðendur.

Einkaframkvæmdir eru framtíðin

Þó að Viðey sé líklega langhagkvæmasta framkvæmd sem hægt er að ráðast í í Reykjavík gætu margar aðrar framkvæmdir í borginni einnig reynst mjög arðsamar. T.d. mætti byggja Kollafjarðargöng með því að framlengja Viðeyjargöngin alla leiðina til Brimness. Tenging við þjóðveg myndi styttast um 16,5 km og allt Kjalarnes, sem er helmingurinn af öllu landi Reykjavíkur, mun opnast fyrir uppbyggingu. Aðeins níu mínútna akstur um göng mun þá skilja hið nýja byggingarland frá restinni af Reykjavík, og því mun lóðaskortur í Reykjavík líklega heyra sögunni til fram á næstu öld. Einnig mætti tengja Þerney, Álfsnes, Geldinganes og Engey gegnum göng og byggja Skerjafjarðarbraut. Í öllum tilfellum er um afar vænlega fjárfestingarkosti að ræða, sem myndu ekki kosta skattgreiðendur krónu.

Húsnæðisokur og ónýtir vegir eru ekki náttúrulögmál og því löngu orðið tímabært að ríki og borg losi tökin og láti af einokun í vegagerð og á húsnæðismarkaði. Barátta Íslands gegn einokun hófst einmitt í Viðey, og því er vart hægt að hugsa sér betri stað til að byrja byltinguna.

Höfundur er formaður Frjálshyggjufélagsins.