Tími Marshallaðstoðarinnar er liðinn.

Margt bendir til að tollastríð gæti skollið á milli Evrópusambandsins og Bandaríkjanna.  Ef ef svo færi gæti ESB farið mun verr út úr því en margur ætlar.

Þetta sést greinilega þegar viðskiptajafnvægi milli ESB og Bandaríkjanna er skoðað.  2024 fluttu Bandaríkin inn 40% meira en þau seldu til ESB, eða 200 milljörðum. Þetta segir ekki alla söguna því 20-30% af innflutningi ESB var gas til orkuframleiðslu og  innflutt framleiðsla frá Bandaríkjunum var hverfandi miðað sambærilegan útfluting ESB til Bandaríkjanna. ESB er nefnilega fyrst og fremst tollabandalag og tollar og alls konar reglugerðarinnflutningshindranir hafa ójafnað leikinn Bandaríkjunum í óhag. Leiðin fyrir bandarísk fyrirtæki að selja sína vöru í ESB felst þannig fyrst og fremst í að flytja verskmiðjuna til ESB.

 

Í tollastríði mundi þetta snúast við og evrópsku fyrirtækin yrðu að flytja framleiðslueiningar til Bandaríkjanna til að vera áfram á þeim markaði. Tollastríð sem mundi stöðva gasinnflutning frá Bandaríkjunum eru heldur ekki að fara gera Evrópubúum  neinn greiða.  Orkukrísan þar mundi bara dýpka.

Leiðin fyrir ESB til að komast hjá slíkum óförum felst þannig ekki í að standa í hótunum, heldur reyna að vinna með bandamönnum sínum og fella niður tolla og aðlaga flókið regluverk til að auðvelda viðskipti með bandaríska vöru svo viðskiptajafnvægi náist.

Frá því eftir seinni heimstyrjöld hafa Bandaríkjamenn einir borið meginþorrann af kostnaði við NATÓ. Ef bandaríkjamenn hefði borgað álíka hlutfall GDP of ESB lönd hefðu útgjöld þeirra verið um 500 milljörðum minni.  Alls eru þetta orðið því 700 milljarða ójafnvægi í útgjöldum.

Eftir seinni heimstyrjöldina studdu Bandaríkjamenn margar vinaþjóðir til að jafna sig eftir stríðið og hjálpa þeim úr fátækt, með svokallaðri Marshall aðstoð. En nú eru 80 ár liðin frá því stríðinu lauk og löngu orðið tímabært að slíkum gjafastuðningi sé hætt.

Íslensk yfirvöld ættu líka að huga að því að lækka innflutningstolla frá Bandaríkjunum.

Athugasemdir

[Helgi (IP-tala skráð) 2.4.2025 kl. 18:16]

Sæll Jóhannes,

Hver er þín afstaða til tolla almennt, ert fylgjandi tollum á vörur ?

Heldur þú að komandi tollastríð milli USA og afganginum af heiminum munu hafa góð eða slæm áhrif á bandarískan almenning þegar hann verslar vörum sem eru fluttar inn til USA.

Hver er sagan um þau tollastríð sem hafa verið háð ? Hafa þau verði háð stríðandi fylkingum til góðs ?

Hver er afstaða þín til frálsra viðskipta almennt ?

Telur þú að það sé vænlegra að fara fram með hótanir eða semja um niðurstöðu. Það var einhvertíman kallað besta leiðin, hver eru rökin fyrir að það sé betra að fara með stríði á hendur viðsemjendum sínum

Kv áhuga maður um fráls viðskipti

[Jóhannes Loftsson, 4.4.2025 kl. 08:55]

Sæll Helgi.  Afstaða mín til þessa er blendin.  Það sem Trump er að draga fram er að það er þegar komið tollasstríð gagnvart Bandaríkjunum og hann er að bregðast við (það er alla vega hluti ástæðunnar).  Evrópusambandið er t.d. tollabandalag gegn þjóðum utan Evrópusambandsins.  Ég skil þannig alveg takmarkaðar aðgerðir til að jafna leikinn.  Þegar er komið í ljós að þetta virkar að einhverju leiti þar sem einhverjar þjóðir sem fengu á sig tolla felldu niður tolla á bandarískar vörur, og bandarísku tollarnir væntanlega lækkað í framhaldinum.

Beiting tolla með þessum hættu er þó að mínu mati ákveðið hættuspil ef þessi óvissutími lengist þar sem verið er að jafna leikinn m.t.t. viðskipajafnvægis.  Við slíkar óvissuaðstæður fara fjárfestar að vera hræddir að fjárfesta, sem getur haft ófyrirséðar afleiðingar.  Mikilvægt er því að leyst verið fljótt úr málum þannig að jafnvægi náist og óvissa hverfi. Hluti af þessu nýja jafnvægi gæti verið varanlegir tollar gagnvart kína, en ef slíkt er varanlegt þá er það fyrirsjáanlegt og ekki eins skaðlegt.

Almennt séð hef ég alltaf verið á móti tollum, en þegar viðskiptaójafnvægi er komið vegna tolla og viðskiptahindrana sem eru að flytja mikilvægar framleiðslugreinar úr landi, er alveg skiljanlegt að þjóðir bregðist við því.