Dýr Parísarsáttmáli fyrir lífeyrisþega

Íslendingar eru ekki alltaf fyrstir í tískunni.  Nornabrennur hófust ekki hér á landi fyrr en þær byrjuðu að falla úr tísku í Evrópu og í kófinu lagði þríeykið fyrst til að útgöngubann í janúar 2022, löngu eftir að allir aðrir höfðu hætt þeirri vitleysu og nú er við að byrja vindmylluæði á sama tíma og hiksti er kominn í slíkt í Evrópu.

Nú eru lífeyrissjóðirnir fallnir fyrir slíkri deyjandi tískusveiflu.  Á sama tíma og Bandaríkjun (og kannski bráðum Evrópa) er farinn að verða afhuga því að sóa fé í mun dýrari grænar lausnir eru Íslendingar bara rétt að byrja.  Frosti Sigurjónsson var með mjög áhugaverða grein um það hvernig verið er að fjárfesta lífeyri íslendinga í grænum fjárfestingum, sem í dag virðast ekki eiga mikla framtíð fyrir sér.  

Að mínu mati er þessi fjárfestingarstefna dæmigerð fyrir fjárfesta sem eru að vinna með annarra manna fé og nýta sér það í dyggðaflöggun.  En þessi dyggðarflöggum gæti þó reynst sjóðfélögum dýr þegar féið (og lífeyrinn) byrjar að tapast.

 

“Í októ­ber 2021 til­kynntu þrett­án ís­lensk­ir líf­eyr­is­sjóðir mark­mið um að fjár­festa 580 millj­arða króna „í verk­efn­um sem tengj­ast hreinni orku og öðrum um­hverf­i­s­væn­um lausn­um“ fram til árs­ins 2030. Sjóðirn­ir vildu með þessu vera virk­ir þátt­tak­end­ur í að auka hlut grænna fjár­fest­inga og vinna að því mark­miði að minnka los­un gróður­húsaloft­teg­unda til sam­ræm­is við ákvæði Par­ís­arsátt­mál­ans.”

Hann heldur síðan áfram og bendir á að í dag hafi fleiri lífeyrissjóðir bæst við og markmiði komið í 660 milljarða og mikill meðbyr hafi verð með slíku.  En heldur svo áfram.

"En nú er öld­in önn­ur. Und­an­farna mánuði hafa borist frétt­ir um að stærstu alþjóðlegu fjár­mála- og sjóðastýr­inga­fyr­ir­tæki heims hafi sagt sig frá græn­um fjár­fest­inga­verk­efn­um. Þannig hafa marg­ir af stærstu bönk­um Banda­ríkj­anna gengið úr Net-Zero Bank­ing Alli­ance, þar á meðal Goldm­an Sachs, Morg­an Stanley og Citigroup. Sama gerðu nokkr­ir af stærstu bönk­um Kan­ada, þar á meðal Nati­onal Bank of Can­ada og Bank of Montreal.

Black Rock, stærsta sjóðastýr­inga­fyr­ir­tæki heims með meira en ell­efu þúsund millj­arða USD í sinni um­sjá, hef­ur ný­lega sagt sig frá Net Zero As­set Mana­gers Initiati­ve. Einnig má nefna að Seðlabanki Banda­ríkj­anna hef­ur dregið sig út úr alþjóðleg­um sam­tök­um seðlabanka um grænk­un fjár­mála­kerf­is­ins. Dæmi svipaðs efn­is eru mun fleiri.

Við þetta bæt­ist að ný stjórn­völd í Banda­ríkj­un­um hafa snúið baki við lofts­lags­mark­miðum og upp­gang­ur evr­ópskra stjórn­mála­hreyf­inga sem tala fyr­ir breytt­um áhersl­um í lofts­lags­mál­um fer vax­andi. Hætt er við að gengi fyr­ir­tækja sem byggja af­komu sína á græn­um styrkj­um og milli­færslu­kerf­um fari versn­andi í fram­hald­inu.

Með hliðsjón af of­an­greindri þróun mála er nauðsyn­legt að skoða hvort það sé rétt­læt­an­legt að ís­lensk­ir líf­eyr­is­sjóðir fylgi eft­ir mark­miði um 660 millj­arða fjár­fest­ingu „í verk­efn­um sem tengj­ast hreinni orku og öðrum um­hverf­i­s­væn­um lausn­um“ þegar stærstu fjár­fest­ing­ar­fé­lög heims eru í óðaönn að hverfa frá slík­um mark­miðum.

Sem varamaður í stjórn Al­menna líf­eyr­is­sjóðsins hef ég vakið at­hygli stjórn­ar sjóðsins á þess­um breyttu aðstæðum og kallað eft­ir umræðu og end­ur­mati á mark­miðum sjóðsins varðandi græn­ar lausn­ir og svo­kallaða ESG-sjóði. Um leið vil ég hvetja stjórn­ar­menn annarra ís­lenskra líf­eyr­is­sjóða til að taka málið á dag­skrá við fyrsta tæki­færi."

Vonandi taka einhverjir lífeyrissjóðir þessa aðvörun Frosta til skoðunar. Sjóðirnir hafa þegar farið í gegnum eitt hrun, og þurfa ekki fleiri.