Miklar breytingar framundan með Trump

Vænta má mikilla breytinga með endurkomu Trump.

Sagt er að sagan sé rituð af sigurvegurunum. En stærsta vandamál ráðamanna lýðræðisríkja sem reyna að breyta sögunni sér í hag er að það koma alltaf nýjar kosningar. Þegar nýir valdhafar taka við er oft ekki lengur hægt að fela skítinn.

Sjaldan hafa demókratar borið jafn stóran ósigur og í síðustu kosningum og því er umboð Trumps til að skoða hvað átti sér stað og gera raunverulegar breytingar óumdeilt. En hvað ætli komi í ljós?  

2020 kosningarnar voru að mestu póstatkvæðagreiðsla, ekki var krafist skilríkja og auðveldara var að svindla en nokkru sinni fyrr, og það var gert.  Dauðir kusu, ólöglegir innflytjendur kusu, kosið var í röngu fylki eða mörgum sinnum.  Allt er þetta óumdeilt, en í rannsóknir í stjórnartíð demókrata sönnuðu þó ekki að þessir misbrestir væru nægjanlega umfangsmiklir til að hafa áhrif á niðurstöðu kosninganna. Spurning hvort að Trump muni finna eitthvað sem demókratarnir sáu ekki eða vildu ekki sýna?

6.janúar 2021 þustu Trumpstuðningsmenn inn í þinghúsið í mótmælaskyni yfir misbrestum kosninganna. Fjöldi þeirra var dæmdur í fangelsisvist og hefur Trump heitið því að veita þeim sakaruppgjöf þar sem um pólitíska fangelsun væri að ræða að hans mati. Myndir sem aðeins birtust nýlega, löngu eftir að mótmælendurnir voru dæmdir sýna að mótmælin voru mikið til friðsöm og að löggæslan leiddi mótmælendur inn í gegnum bygginguna til að mótmæla.  Eins viðurkenndi FBI nú fyrst í desember síðastliðnum að á 3. tug uppljóstrara voru í mótmælendahópnum. Að hve miklu leyti voru þessi mótmæli skipulögð af yfirvöldum sjálfum til að draga athygli frá kosninga klúðrinu? Þetta verður rannsakað, og nýr yfirmaður FBI Kesh Patel, mun sjá til þess að allt komi upp á yfirborðið.

Epstein listinn. Eitt dulafyllsta sjálfsmorð seinni tíma átti sér stað þegar barnanýðingurinn Epstein, átti að hafa framið sjálfsmorð í fangelsi. Það sem gerir málið sérstakt var að hann var undir sjálfsmorðsvakt (sem klikkaði) og hafði yfir að ráða lista af hundruðum áhrifamanna sem hann átti að hafa náð tökum á með "honeytrap" og faldri myndavél (Bill Gates og Bill Clinton eru taldir mjög líklegir kandidatar á þessum lista).  Næsti yfirmaður FBI Kesh Patel hefur nýlega fullyrt að þessi listi sé í höndum FBI, og hann hefur sjálfur lofað að hann muni birta nöfnin sem á listanum eru þegar hann tekur við störfum.  Það verður áhugaverð lesning.

Covid. Stærsti þöggunarglæpurinn var þó án vafa ritskoðun bandarískra yfirvalda á covidtimanum, þar sem allir samfélagsmiðlar voru þvingaðir til að taka niður upplýsingar óæskilegar yfirvöldum.  Þetta atferli þeirra kom fyrst í ljós þegar Musk tók yfir Twitter (nú X) og upplýsti að FBI hefði verið komið með aðsetur í höfuðstöðvum Twitter til að stýra ritskoðuninni. Svipað var uppi á teningnum á fésbókinni og instagram samkvæmt Mark Zuckerberg. Dæmi um slíka ritskoðun var t.d. þegar 100 þúsund meðlima hópar bóluefnaskaðaðra á fésbókinni voru teknir niður. Það mátti engin tala um að eitursprautan væri eitruð.  Það mátti ekki vara fólk við. Þessu inngrip bandarískra yfirvalda virðast vera klárt stjórnarskrárbrot.  Hver gaf skipunina?

Eins virðist sem allar helstu heilbrigðisstofnanir bandaríkjanna séu að miklu leiti orðin handbendi lyfjafyrirtækjanna, og yfirmenn ekki hikað við að ljúga þeim til hagsbóta. Það mun breytast með tilkomu Kennedy sem yfirmann heilbrigðismála og allar upplýsingar sem þessar stofnanir hafa verið að haldið frá almenningi munu því koma fram.  Afar líklegt verður að telja að öll covid-bóluefnin verði bönnuð áður en langt um líður.  Slíkar uppljóstranir gætu haft töluverð áhrif hér á landi þar sem núverandi Heilbrigðisráðherra var ein af þremur aðaleikurum í íslensku kovidaðgerðunum og mun þurfa að svara fyrir af hverju upplýsingum um skaðsemina var líka haldið frá almenningi hér á landi.  Af hverju sinnti landlæknir ekki hlutverki sýnu að vakta lýðheilsu þjóðarinnar þegar það þurfti.

Friðhelgi bóluefnaframleiðenda aflétt:   Kennedy hefur heitið því að beita sér fyrir afléttingu friðhelgi bóluefnaframleiðenda gegn skaða allra bóluefna. Eins verður í fyrsta sinn farið í stórar samanburðarrannsóknir á heilsufari bólusettra m.v. óbólusetta.  Er hin mikla aukning nútímaheilsufarskvilla kannski vegna bóluefna?  Miðað við margt sem Kennedy hefur sagt, þá eru miklar líkur á að svo sé. Það er kominn tími til að það verði viðurkennt, þannig að börn séu bólusett með upplýstu samþykki.

Umbylting matvælahollustu

Önnur bylting kann einnig á eiga sér stað á matvælamarkaði í bandaríkjunum þar sem mun meira af óhollum aukaefnum eru í mat. Aukaefni sem eru bönnuð í Evrópu. Þessu hefur Kennedy og Trump lofað að breyta. 

Friður í Úkraínu.

Trump sýndi ótrúlegan hátt hvernig unnt er að þvinga fram frið stríðandi fylkinga á Gaza.  Hann gerði það einfaldlega með að hóta innrás bandaríkjahers á Gaza ef bandarískir gíslar væru ekki látnir lausir fyrir embættistökudaginn.  Vopnahléð sem nú gengur yfir þar sem byrjað er að afhenda gísla í dag (degi fyrir embættistöku) er birtingamynd þessa.  Í Úkraínu er hann þegar farinn að þrýsta á að átökin endi.  Á sama tíma og hann útilokar að Úkraína verði meðlimur NATÓ, eru bandaríkjamenn byrjaðir að kreista rússa með að sjóflutninga á olíu þ.a. Úflutningstekjur gætu hrunið.  Gulrót og svipa.  Lykillinn að friði.

... þessi upptalning er engan veginn tæmandi.

Trump gæti þannig verið að fara að byrja að kenna heiminum lexíu um hvernig það borgar sig ekki að ljúga.  Sumar lygar geta orðið það stórar á endanum þeir sem sögðu þær munu tapa öllu þegar flett verður ofan af þeim.  Það kannski engin tilviljun að reynt var að drepa Trump þrisvar í kosningabarráttunni og hent á hann 90 kærum til að stöðva hann.

Það tókst þó ekki og skeið breytinga er að renna upp.

Það sem vinstrimenn geta lært af frjálshyggju

Fyrsta bloggið mitt, grein frá því í síðustu viku.  

ÞAÐ SEM VINSTRIMENN GETA LÆRT AF FRJÁLSHYGGJU

Í hugum margra er einokunarverslunin, þegar danskir kaupmenn okruðu á landanum og keyptu fiskinn fyrir slikk, ein mesta kúgun sem þjóðin hefur mátt þola. Þegar kóngurinn festi verðlag til að laga ástandið, þá fóru kaupmennirnir bara að selja lakari vöru og hálfskemmdan mat.
Þessi þankagangur einokunar einskorðaðist ekki bara við dönsku kaupmennina, því fyrst þegar tækifæri bauðst til að aflétta einokuninni lögðust íslenskir hagsmunaaðilar gegn því. Hagkerfið var kaka sem stækkaði aldrei og það eina sem skipti máli var að tryggja sér sína sneið. Allar breytingar sem sköpuðu óvissu um framtíðina voru ógn. Afleiðingin varð sú að þrátt fyrir að hér væru ein gjöfulustu fiskimið í heimi, varð framþróun engin og samfélagið staðnaði um aldir.

Þegar vinstri menn horfa til baka þá kenna þeir gjarnan hinum gráðugu kaupmönnum um. Ef kóngurinn hefði vandað sig betur við að stjórna versluninni þá hefði þetta reddast. Velja hefði átt betri kaupmenn og halda betur aftur af græðgi þeirra með meira eftirliti. Föstu verðtaxtarnir hefðu bara átt að vera ýtarlegri og reglurnar strangari og styðja hefði átt betur við íslenska framleiðslu.

Afstaða frjálshyggjunnar er þveröfug, því hún talar fyrir fullkomnum aðskilnaði ríkis og viðskiptalífs. Öll afskipti ríkisins brengla markaðinn og hygla kerfisafætum, sem þrífast á að blóðmjólka kerfið og skapa engin verðmæti. Ekkert var við einokunarkaupmennina að sakast, því þeir vora bara eðlileg afleiðing af afskiptum kóngsins. Andstaða margra Íslendinga við að aflétta einokuninni kemur frjálshyggjunni heldur ekki á óvart, því eina útkoman af margra alda tímabili hafta og vistabanda er úrkynjun markaðsins, þar sem afætur sem telja sig græða á ríkjandi ástandi óttast allar breytingar og berjast með kjafti og klóm fyrir að viðhalda spilltu kerfi.

Í þessu liggur meginhugsanaskekkja vinstrimanna. Því meiri sem inngrip ríkisins í viðskiptalífið eru, þeim mun meiri hvati er til staðar fyrir afæturnar að hafa áhrif á kerfið sér í hag. Ef inngripin verða síðan það mikil að meira að segja gróðavon afætanna hverfur, þá hverfur allur hvati til framþróunar og algjör stöðnun efnahagslífsins verður eina mögulega útkoman.

Á kostnað skattgreiðenda
Þrátt fyrir að danskurinn sé nú löngu horfinn á braut þá lifa hin gömlu einokunargildi enn góðu lífi. Ríkiseinokun útilokar stóra geira atvinnulífsins frá einkaframtakinu samtímis því sem kvótasala í matvælageiranum og kerfi starfsleyfisúthlutana og lóðaskömmtunar halda uppi háu verðlagi. Einokunarinngripin takmarkast síðan ekki bara við fyrirtæki, því í krafti verkfallsréttar, þá geta fámennir hópar haldið heilu atvinnugeirunum í gíslingu. Þannig miða laun oft frekar við þann skaða sem starfsmaðurinn getur valdið en verðmætunum sem hann skapar. Hvert sem litið er eru hagsmunahópar sem vilja viðhalda ríkisverndinni og velferðaröryggisneti fyrirtækjanna á kostnað skattgreiðenda og neytenda.

Þróunin fram að hruni var einnig athyglisverð. Flókið kerfi tolla, vörugjalda, landbúnaðarverndar og alls konar ríkissamkeppnishindrana bjuggu til fákeppnisumhverfi sem skapaði grundvöll fyrir að um aldamótin náði stór verslunarkeðja algjörri yfirburðastöðu á innlendum markaði. En þegar eigendurnir reyndu fyrir sér á frjálsari samkeppnismarkaði í Bandaríkjunum varð það ævintýri skammvinnt og fór strax á hliðina. Þegar þeir komust í sjóði tryggingafélaga, Íbúðalánasjóðs, banka, seðlabanka og lífeyrissjóða hófst útrásin að nýju. Tilurð sjóðanna var á einn eða annan hátt vegna ríkisafskipta og féð oft án hirðis. Útrásin endaði því sem innrás í vasa spariféeigenda og þegar peningurinn þvarr þá hrundi viðskiptaveldið með 1.000 milljarða lán á bakinu.

Svipað gerðist hjá öðrum sem voru útvaldir til að fá risalán úr einum ríkisbanka til að eignast annan. Einnig verður að teljast ólíklegt að Landsbankanum hefði gengið eins vel að fá útlendinga til að leggja inn allt sparifé sitt í netbanka frá ókunnugu landi, ef upplýst hefði verið um að engin ríkisábyrgð væri á innistæðunum. Þegar allt var komið í þrot þá voru heimtuð „þrautavaralán“. Orð, sem í sjálfu sér er mótsögn, því lán þarf ávallt að borga til baka, en þegar lánsáhættan er það mikil að enginn vill lána, þá er vart lengur um lán að ræða, heldur gjöf. Þróun afætanna hafði greinlega runnið sitt skeið. Valdamesta fólk íslensks atvinnulífs leit svo á að slík gjöf til sín væri skylda ríkisins og það ætti íslenska skattgreiðendur með húð og hári.

Aðskilnaður ríkis og atvinnulífs er grundvöllur heilbrigðs markaðar, því allt sem ríkið snertir spillist og rotnar að innan á endanum þ.a. ekkert verður eftir nema skelin ein. Ríkið má aldrei „hjálpa til“ eins og gert var í innistæðutryggingakerfinu og hirðislausu sjóðunum, því ef ábyrgðin er tekin af þeim sem græðir, þá hlekkjar ekkert áhættusæknina. Að sama skapi þá má ríkið aldrei búa til samkeppnisvernd, því samkeppni er eina svipan sem lækkar verð og bætir gæði. Því verður ávallt að gera hvað sem er til að reglur og flækjustig yfirvaldsins búi ekki til einokunarvernd. Til þess að það sé hægt, verður einokunaráráttunni að ljúka.